Η στρατιωτικοποίηση του διαστήματος. Ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας; Πιθανώς όχι.

📝 Άρθρο του Αριστοφάνη Καστριτσέα, φοιτητή Νομικής του Πανεπιστημίου της Σορβόνης – Paris XIII

Tι ακριβώς είναι η στρατιωτικοποίηση του διαστήματος και τι είδους σχέση έχει με τις ειρηνικές χρήσεις του διαστήματος; Αρχικά, η ειρηνική χρήση του διαστήματος έχει πολλά πλεονεκτήματα, καθώς μέσω αυτών καλύπτουμε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των μελλοντικών πηγών ενέργειας όπως είναι η αιολική ενέργεια, η ηλιακή ενέργεια, η σκοτεινή ύλη (dark matter), η εξαγωγή ενός μεγάλου μέρους πολύτιμων λίθων και μετάλλων (ταντάλιο, βολφράμιο, χρυσός, ασήμι, διαμάντια).

Μέσω της υγιούς εκμετάλλευσης των εξω - πλανητικών πόρων, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ιδιαίτερα καινοτόμες τεχνολογικές μέθοδοι, που έχουν αποδειχθεί μέσω ερευνών πολύ χρήσιμες για κάθε τομέα της επιστήμης (λ.χ. γεωργία, υγειονομική περίθαλψη, κλιματική αλλαγή, τηλεπικοινωνίες, διεθνής ειρήνη και ασφάλεια) υπό την προϋπόθεση οι άνθρωποι να είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν αυτές τις χρήσεις με ειρηνικούς τρόπους. Επιπλέον, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πλείστά Κράτη αλλά και Διεθνείς Οργανισμοί αντί να εκμεταλλεύονται ειρηνικά τα οφέλη του διαστήματος, φιλονικούν και επιζητούν ένα μερίδιο από αυτό. Εν τοις πράγμασι, το μόνο πράγμα που συμβαίνει μεταξύ των Κρατών είναι η στρατιωτικοποίηση του διαστήματος δηλαδή η ανάπτυξη διαστημικών στρατιωτικών βάσεων και τεχνολογιών, προκειμένου να κατακτηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο έδαφος, ενέργεια και βασικοί ωφέλιμοι πόροι.

Λαμβάνοντας υπ’ όψη μας τα παραπάνω και καθώς οι πηγές ενέργειας στη γη εξαντλούνται, η εξάντληση του όζοντος μόνο επιδεινώνεται μόνο και η υπερθέρμανση του πλανήτη βρίσκεται στα πρόθυρα να καταστεί μια πραγματικότητα απειλητική για όλους μας

, ο ρόλος του διαστήματος στην καταπολέμηση αυτών των ζητημάτων θα πρέπει σίγουρα να συζητηθεί, γιατί το διάστημα θα διαδραματίσει τον καθοριστικό ρόλο για το μέλλον μας. Οι δυνατότητες που πρέπει να εξεταστούν περιλαμβάνουν την εξαγωγή πηγών ενέργειας ή πρώτων υλών ή ακόμη και την κατοίκηση σε άλλα ουράνια σώματα.

Αυτοί οι ιδιαίτεροι λόγοι, αποτέλεσαν το θεμελιώδες κίνητρο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών (UNGA), για να συστήσει μια επιτροπή το 1958 που θα προήγαγε την διεθνή συνεργασία μεταξύ Κρατών αναφορικά με το διάστημα και τις χρήσεις του, που αποτυπώνεται και στην Διεθνή Συνθήκη του Διαστήματος (OST). Η επιτροπή για τις Ειρηνικές Χρήσεις του Διαστήματος (COPUOS) στοχεύει στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, γύρω από την εκμετάλλευση των πηγών του διαστήματος. Το κεντρικά γραφεία του οργανισμού είναι το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για το διάστημα, το UNOOSA. Μέχρι τώρα, 76 Έθνη έχουν ενταχθεί σε αυτήν την επιτροπή και έχει καθιερωθεί ως ένα από τα μεγαλύτερα όργανα της UNGA.

Εικόνα 1: "Γη από το διάστημα. Δορυφορική εικόνα. " - NASA.com

Παρά τις πολυάριθμες έρευνες που έχουν διεξαχθεί σε ουράνια σώματα και γενικότερα στο διάστημα, υπάρχει ακόμη περιθώριο για γνώση σχετικά με την εκμετάλλευση των υλών αλλά και τη χρήση του διαστήματος. Επιπροσθέτως, η ανθρωπότητα έχει ανακαλύψει μόνο το 1% από ό, τι πραγματικά συμβαίνει στο διάστημα και πολλά από τα μυστικά του δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί. Μία πρόσφατη ανακάλυψη στην τεχνολογία του διαστήματος είναι το διαστημικό σκάφος InSight. Το InSight προσγειώθηκε στον Άρη στις 26 Νοεμβρίου 2018. Η αποστολή του είναι να αναλύσει τη μοριακή, ισοτοπική, στοιχειακή και χημική σύνθεση του πλανήτη στον οποίο προσγειώθηκε. Το έργο InSight μας έχει ήδη δώσει χρήσιμες πληροφορίες. Το ταξίδι του ρομπότ InSight στον Άρη διήρκεσε τρεις ολόκληρους μήνες και η διαδικασία από την απογείωση έως προσγείωση ήταν μία από τις πιο καινοτόμες του 21ου αιώνα.

Εν συνεχεία όσον αφορά τον περίφημο όρο «ειρηνικές χρήσεις του διαστήματος» που εμφανίζεται σε πολυμερείς συνθήκες, Μ.Ο.Σ. (Μνημόνια Συνεργασίας) και ψηφίσματα, κρίνεται απαραίτητο να αναφέρουμε πως, η εξέταση της κρατικής πρακτικής οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο όρος εξακολουθεί να είναι ασαφής. Ως αποτέλεσμα, ο όρος «ειρηνικές χρήσεις» είναι σε μεγάλο βαθμό μία συγκεχυμένη πηγή εννοιών και πληροφοριών, αφού δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί πλήρως ακόμη. Ακόμη, τα Κράτη συνεχίζουν να βρίσκουν κενά ανάμεσα στις διεθνείς συνθήκες, (δηλαδή πως ο χώρος του διαστήματος και τα ουράνια σώματα αποτελούν μία νόμιμη γκρίζα ζώνη - διεθνής βάση). «Το διάστημα, συμπεριλαμβανομένου του φεγγαριού και άλλων ουράνιων σωμάτων, δεν υπόκειται σε εθνική ιδιοκτησία με αξίωση κυριαρχίας, με χρήση ή κατοχή ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο.», δηλώνει ρητώς η προαναφερθείσα OST. Αυτό το συγκεκριμένο τμήμα του άρθρου διευκρινίζει ότι οι χώρες δεν δύναται να οικειοποιηθούν το οτιδήποτε από το διάστημα (principle of non appropriation).

Εικόνα 2: «Μέρη, υπογράφουσες χώρες και μη μέρη της Συνθήκης για το διάστημα». - UNOOSA.com

Πολυάριθμες διαστημικές υπηρεσίες έχουν δύο εκφάνσεις όσον αφορά την αξιοποίηση του διαστήματος: Η πρώτη είναι η επιστημονική, στην οποία οι διεθνείς συνθήκες τηρούνται αυστηρώς και μέσω αυτών οι χώρες – υπηρεσίες προχωρούν σε πειράματα σε κάθε τομέα της επιστήμης και πραγματοποιούν έρευνες στο διάστημα. Η συγκεκριμένη πλευρά, συνήθως δεν έχει προβλήματα (διπλωματικά) και λειτουργεί ομαλά. Η δεύτερη όμως πλευρά, η οποία είναι η πιο προβληματική (μη ειρηνική), είναι η εκμετάλλευση του διαστημικού χώρου. Τα πλεονεκτήματα από την τροχιά της γης χρησιμοποιούνται πλέον από πολλές διαστημικές υπηρεσίες, υπηρεσίες GPS, διαδικτυακούς ιστότοπους και υπηρεσίες δορυφορικής τηλεόρασης, καθώς και από ένα ευρύ φάσμα στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών (π.χ. ΝΑΤΟ, Μossad) που έχουν τεράστια οφέλη από αντικείμενα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Ωστόσο, πρέπει να έχουμε κατά νου, πως οι άνωθεν χρήσεις του διαστήματος δεν γίνονται πάντοτε για ειρηνικό σκοπό.

«Η ανθρωπότητα ήταν πάντα γοητευμένη από ό, τι υπάρχει πέρα ​​από τον ουρανό». Το 1865 ο Jules Verne έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «From Earth to Moon». Περιληπτικά στο βιβλίο, τρία άτομα πυροβολήθηκαν από ένα μεγάλο όπλο και προσγειώθηκαν στη Σελήνη. Το βιβλίο του είναι ευρέως γνωστό και έγινε δημοφιλές πολύ γρήγορα, ενώ δείχνει το ενδιαφέρον που έτρεφαν οι άνθρωποι για το διάστημα από εκείνες τις μέρες.

Κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου τέσσερα συγκεκριμένα έθνη πειραματίζονταν και πραγματοποιούσαν δοκιμές με ρουκέτες - πυραύλους (Γερμανία, ΗΠΑ, ΕΣΣΔ, Κίνα). Κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, οι άνθρωποι έστειλαν το πρώτο δορυφορικό αντικείμενο στο διάστημα. Όταν τελείωσε ο πόλεμος, πολλές χώρες άρχισαν να αναπτύσσουν περαιτέρω την διαστημική τεχνολογία τους, ειδικότερα στον τομέα των πυραυλικών συστημάτων. Τον Οκτώβριο του 1957 η Σοβιετική Ένωση έγινε η πρώτη χώρα που έστειλε ποτέ τεχνητό δορυφόρο στο διάστημα. Λιγότερο από ένα μήνα αργότερα, η ΕΣΣΔ έστειλε ένα σκυλί, το οποίο ήταν το πρώτο ζώο που μπήκε σε τροχιά. 15 χρόνια αργότερα, η ΕΣΣΔ και οι ΗΠΑ μπαίνουν σε αυτό που η ιστορία αποκαλεί «Ψυχρό Πόλεμο» (Cold War). Ενδιαφέρον είναι να αναφερθεί πως μία από τις κύριες μορφές του Ψυχρού Πολέμου δεν ήταν οι εδαφικές διαφορές στη Γη, αλλά η πολεμική διαμάχη σχετικά με την κυριαρχία στο διάστημα το επονομαζόμενο στην αγγλική «space arms race».

Η Σοβιετική Ένωση πήρε την πρωτοβουλία και έστειλε τον πρώτο άνθρωπο στο διάστημα σε τροχιά γύρω από τη Γη το 1961 μαζί με με τον Γιούρι Γκαγκάριν. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα και έστειλαν τον πρώτο άνθρωπο σε ένα ουράνιο σώμα, αυτό της Σελήνης, το 1969 μαζί με τον Neal Amstrong στην αποστολή του Apollo 11. Παρόλο που ο αγώνας για την κυριαρχία του διαστήματος είχε θετικό αντίκτυπο καθώς ανακαλύφθηκαν κάποιες καινοτόμες εναλλακτικές τεχνολογίες, μερικοί εξακολουθούσαν να έχουν κάποιες αμφιβολίες σχετικά με αυτό. Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα: Σε περίπτωση τοποθέτησης οπλικών συστημάτων στο διάστημα, ποιά θα είναι η ανταπόκριση της διεθνούς κοινότητας; Οι δύο χώρες (η πρώην ΕΣΣΔ και οι ΗΠΑ) ανέπτυξαν τότε δύο στρατιωτικά διαστημικά προγράμματα που αποσκοπούσαν στην στρατιωτική άμυνα και αντεπίθεση στον χώρο του διαστήματος. Η Σοβιετική Ένωση ανέπτυξε ένα πρόγραμμα με τίτλο "Almaz" που κατασκεύαζε διαστημικούς σταθμούς με ένα κανόνι που θα μπορούσε να πυροβολήσει στο διάστημα. Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ το ίδιο χρονικό διάστημα είχαν αναπτύξει ένα πρόγραμμα που ονομάζεται «Project A119» για την ανάπτυξη πυρηνικών προγραμμάτων (κυρίως πυρηνικών βομβών) πάνω σε ουράνια σώματα αλλά και σε τροχιά γύρω από αυτά.

Στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος, δεν υπήρξε ακόμη παραβίαση των ειρηνικών διεθνών διαστημικών συνθηκών που ισχύουν επί του παρόντος βάσει των COPUOS. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να υπάρχει μία λιγότερο ενεργή προσέγγιση για να συνεχίσουμε να συζητούμε συμφωνίες για ειρηνικές χρήσεις του διαστημικού χώρου. Έθνη όπως το Ιράν, η Κίνα και η Βόρεια Κορέα συνεχίζουν να επεκτείνουν τα διαστημικά τους προγράμματα, με αποτέλεσμα το μελλοντικό ανθρώπινο δυναμικό της στρατιωτικοποίησης και του εφοπλισμού του διαστήματος θα συνεχίσουν να απειλούν τη σταθερότητα του κόσμου. Η Ρωσική Ομοσπονδία, ένας από τους κύριους ηγέτες στην εξερεύνηση και εκμετάλλευση του διαστήματος, υποστηρίζει την ειρηνική χρήση του διαστήματος. Διότι ένα ειρηνικό διάστημα, θα αποτρέψει μια πιθανή πολεμική σύρραξη που θα οδηγήσει, με τη σημερινή τεχνολογία, σε μία μαζική καταστροφή.

Το διάστημα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την περαιτέρω ανάπτυξη και εκπαίδευση των ανθρώπων και όχι για την επέκταση του στρατού και των συνόρων της κάθε χώρας. Έχουν παρατηρηθεί ακόμη, φαινόμενα στρατιωτικοποίησης του διαστήματος από την αρχή της εξερεύνησης αυτού. Ο στρατός παγκοσμίως, βασίζεται σε δορυφόρους οι οποίοι συμβάλλουν σε πολλές μη ειρηνικές διαδικασίες, όπως η χρήση τους για να κατευθύνουν και να εκτελούν βομβαρδισμούς ή να φωτογραφίζουν τα αντίπαλα στρατόπεδα. Ωστόσο, αυτοί οι δορυφόροι χρησιμοποιούνται από το παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού θέσεως στο οποίο βασίζονται πολλοί άνθρωποι. Αυτό σηματοδοτεί τη λεπτή γραμμή για τη στρατιωτικοποίηση του διαστήματος, η οποία είναι η λειτουργία και η ανάπτυξη τεχνολογιών διττής φύσης. Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα πως ο ΟΗΕ πρέπει να επανεκτιμήσει και να τροποποιήσει την τρέχουσα συνθήκη.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Συνθήκη του Διαστήματος (Outer Space Treaty) που υπογράφτηκε το 1967, εμποδίζονται τα Κράτη που έχουν υπογράψει την εν λόγω συνθήκη, να αναπτύξουν όπλα μαζικής καταστροφής (Weapons of Mass Destruction) που θα τοποθετηθούν γύρω από την τροχιά της Γης ή άλλων ουράνιων σωμάτων (Art. IV, OST). Η εν λόγω συνθήκη όμως, δεν αποκλείει τη χρήση των δορυφόρων ως στρατιωτικών συσκευών, καθώς αντιμετωπίζει και απαγορεύει ρητώς μόνο τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής. Επίσης, παραλείπει να αναφερθεί/παραλείπει να κάνει αναφορά/δεν κάνει αναφορά στη χρήση συμβατικών όπλων που θα μπορούσαν να σταλούν στο διάστημα. Αυτά τα δύο σημεία είναι τα καταφανή κενά στις τρέχουσες συνθήκες που αφορούν το διάστημα.

Για να αποφευχθούν τέτοιου είδους προβλήματα, η Ρωσική Ομοσπονδία πιστεύει ότι οι ιδέες οποιασδήποτε μορφής περί τοποθέτησης οπλικών συστημάτων πρέπει να απαγορευτούν ρητώς. Σύμφωνα με μία τακτική συνεδρίαση της UNOOSA όσον αφορά τις ειρηνικές χρήσεις του Διαστήματος, δεν υπάρχει ακόμη απαγόρευση της χρήσης συμβατικών όπλων και αντι-δορυφορικών όπλων στο διάστημα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, έχουν δοκιμάσει με επιτυχία μερικά από τα αντι-δορυφορικά όπλα τους στο διάστημα.

Η Ρώσικη Ομοσπονδία πιστεύει ότι ο διαστημικός εφοπλισμός θα οδηγήσει τελικά σε έναν αγώνα όπλων. Αυτοί οι αγώνες όπλων, όπως φαίνεται στην ιστορία, οδηγούν σε κινδύνους μαζικής καταστροφής και ολοκληρωτικού πολέμου. Για να αποφευχθεί αυτό, η Ρωσική Ομοσπονδία θεωρεί ότι πρέπει να υπάρχει απαγόρευση όλων των τύπων όπλων στο διάστημα. Η απαγόρευση όλων των όπλων, καθώς και η συνεχής συνεργασία με άλλες χώρες, είναι ο μόνος τρόπος για να συνεχιστεί η διατήρηση της ειρήνης στο διάστημα.

Κρίνεται απαραίτητο λόγω των προαναφερθέντων, να πραγματοποιηθεί μία επισκόπηση στους κύριους θεσμούς που συνέβαλαν στη διαμόρφωση, των δεδομένων και το όγκου πληροφοριών που γνωρίζουμε ως και τη σημερινή εποχή.

Κράτη και Οργανισμοί:

• Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τις ειρηνικές χρήσεις του διαστήματος (COPUOS):

Ιδρύθηκε το 1959 υπό την αιγίδα του UNGA. Είναι μια επιτροπή που επανεξετάζει τον κύριο στόχο της διεθνούς συνεργασίας στις ειρηνικές χρήσεις του διαστήματος. Επιπλέον, αυτό το όργανο του ΟΗΕ έχει δικαιοδοσία να ελέγχει προγράμματα στον τομέα του διαστήματος που έχουν αναληφθεί από άλλες υπηρεσίες του ΟΗΕ. Με αυτούς τους τρόπους, επιβεβαιώνει και ενθαρρύνει τη συνεχή έρευνα και τη διάδοση πληροφοριών σχετικά με τα ζητήματα του διαστήματος που αποτελούν ζητήματα ύψιστης σημασίας. Επίσης, αυτή η επιτροπή δημιουργήθηκε για να εξετάσει νομικά ζητήματα που προκύπτουν από την εξερεύνηση του διαστήματος. Αυτή η υπηρεσία του UNGA, αριθμεί 76 Κράτη - Μέλη.

• Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής - NASA:

Οι ΗΠΑ και η NASA (National Aeronautics Space Administration), έχουν αποδειχθεί ως εξέχουσας σημασίας παράγοντες στην ανάπτυξη των διεθνών – διπλωματικών σχέσεων στον τομέα της εξερεύνησης του διαστήματος, της μηχανικής, των ανακαλύψεων, καθώς και της διατήρησης του τρέχοντα εκμεταλλευόμενου διαστημικού χώρου. Πιο συγκεκριμένα, οι Ηνωμένες Πολιτείες συμμετέχουν ενεργά σε μία τεράστια διαδικασία αφοπλιστικών προγραμμάτων, προκειμένου να εξαλειφθούν τυχούσες διαφορές ή ανισότητες που ενδέχεται να προκύψουν με τη χρήση βαλλιστικών πυραύλων και άλλων παρακείμενων όπλων μαζικής καταστροφής. Ωστόσο, εξακολουθεί να διευκρινίζεται ότι οι ΗΠΑ αναζητούν την ασφάλεια του δικού τους έθνους και το γεγονός αυτό μπορούμε να το συγκρίνουμε με την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συνθήκη του 2002 κατά των βαλλιστικών πυραύλων.

Εικόνα 3: "Διαστημικά προγράμματα παγκοσμίως." - COPUOS.com

• Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA):

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) αριθμεί 22 κράτη μέλη, μερικά από τα πιο προηγμένα τεχνολογικά κράτη παγκοσμίως. Η ESA έχει διευκρινίσει ότι τα Κράτη - Μέλη της, είναι όλα υπέρ της συνεχούς διεθνούς συνεργασίας στις ειρηνικές χρήσεις του διαστήματος. Το εν λόγω χαρακτηριστικό, δύναται να αποδειχθεί από ένα ευρύ φάσμα καινοτόμων έργων στα οποία έχει συμβάλει η ESA, όπως στη δημιουργία του ISS (Διεθνής Διαστημικός Σταθμός). Δεδομένων των τρεχουσών συνθηκών, δεν υπάρχουν διπλωματικές διαφορές στην παρούσα διοίκηση της ESA, επειδή και τα 22 έθνη συνεργάζονται για την επίτευξη του κοινού στόχου τους.

• Κίνα - CNSA (Εθνική Διοίκηση Διαστήματος της Κίνας):

Ο CNSA (China National Space Administration) ιδρύθηκε το 1993 υπό την αιγίδα του κινεζικού Υπουργείου Αεροδιαστημικής Βιομηχανίας. O CNSA επιλαμβάνεται αρμοδιότητας για τον προγραμματισμό της ανάπτυξης διαστημικών δραστηριοτήτων και το NSP (Εθνικό Διαστημικό Πρόγραμμα). Το κινεζικό Υπουργείο Αεροδιαστημικής Βιομηχανίας όρισε την CASC (China Aerospace Corporation) και το CNSA να αναλάβουν καθήκοντα για να προχωρήσουν τις προσπάθειες για την ανάπτυξη του διαστήματος. Η παραπάνω πρωτοβουλία είναι μία δευτερεύουσα υπηρεσία των προαναφερθέντων οργανισμών και ονομάζεται SASTIND (Διοίκηση Διαστήματος για Επιστήμη, Τεχνολογία και Βιομηχανία για την Εθνική Άμυνα).

• Ρωσική Ομοσπονδία - ROSCOSMOS ή RSFA (Ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Διαστήματος):

Η Roscosmos είναι επίσημο μέρος της RSFA και στις 28 Δεκεμβρίου 2015 η εθνική διαπολιτειακή υπηρεσία αυτών των δύο οργανισμών εξελίχθηκε και συγκροτήθηκε, μέσω προεδρικού διατάγματος. Πριν από το 1992, η Roscosmos ήταν ονομαζόμενη και ως Ρωσική Υπηρεσία Αεροπορίας και Διαστήματος. Τα κεντρικά γραφεία της Roscosmos βρίσκονται στη Μόσχα και πιο συγκεκριμένα στα περίχωρα της Μόσχας σε μια πόλη που ονομάζεται Korolev, μαζί με το κύριο Διαστημικό Κέντρο Αποστολής Ελέγχου. Ο Ντμίτρι Ρόγκοζιν είναι ο νυν γενικός διευθυντής από τον Μάιο του 2018. Ο οργανισμός με τίτλο United Rocket and Space Corporation και Roscosmos συγχωνεύθηκε το 2015 από τη ρωσική Κυβέρνηση, την επανεθνικοποιημένη ρωσική διαστημική βιομηχανία, για τη δημιουργία της Roscosmos State Corporation.

Εικόνα 4: "Αυτές οι χώρες έχουν τους μεγαλύτερους διαστημικούς προϋπολογισμούς." - World Economic Forum.com

• Καναδάς - CSA (Καναδική Υπηρεσία Διαστήματος):

Μέσω νόμου (προεδρικού διατάγματος) του καναδικού κοινοβουλίου, ιδρύθηκε ο Καναδικός Οργανισμός Διαστήματος (CSA). Η εν λόγω υπηρεσία έλαβε και τη Βασιλική Σύμφωνη γνώμη στις 10 Μαΐου 1990. Ο Οργανισμός είναι υπόλογος στο Ομοσπονδιακό Υπουργείο Καινοτομίας, Επιστημών και Οικονομικής Ανάπτυξης. Ο σημερινός πρόεδρος της CSA είναι ο Sylvain Laporte, ο οποίος ανέλαβε τη θέση στις 9 Μαρτίου 2015 μετά την ανακοίνωση του διορισμού του στις 27 Φεβρουαρίου 2015. Οι ρίζες του καναδικού ανώτατου εναέριου και διαστημικού προγράμματος μπορούν να εντοπιστούν μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Καναδάς ανέλαβε μια σειρά μικρών έργων εκτόξευσης δορυφόρων, μεταξύ του 1945 και του 1960, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης του Black Brant Rocket, καθώς και μια σειρά προηγμένων μελετών που εξετάζουν την τροχιά των ουράνιων σωμάτων.

• Πρόγραμμα SpaceX:

Η Space Exploration Technologies Corp. (SpaceX), με έδρα στο Hawthorne της Καλιφόρνια, αποτελεί τον μεγαλύτερο ιδιωτικό κατασκευαστή διαστημικού χαρακτήρα σε παγκόσμια κλίμακα πλέον, καθώς αναπτύσσει και υπηρεσίες διαστημικών μεταφορών και εξευρεύνησης του διαστήματος. Το 2002, η εταιρεία ιδρύθηκε από τον γνωστό επιχειρηματία Elon Musk, με στόχο τη μείωση του κόστους διαστημικής μεταφοράς και τη διευκόλυνση του αποικισμού του πλανήτη Άρη. Η οικογένεία οχημάτων εκτόξευσης Falcon και η «οικογένεια» διαστημικών σκαφών Dragon, αναπτύχθηκαν από την SpaceX από την προαναφερθείσα χρονολογία. Αυτές οι δύο εφευρέσεις, παρέχουν επί του παρόντος ωφέλιμα φορτία σε τροχιά της γης.

Κλείνοντας, το τελευταίο χρονικό διάστημα η SpaceX έγραψε ιστορία στην άψογη σύνδεση με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Η SpaceX έχει γίνει η πρώτη διαστημική εταιρεία ιδιωτικού χαρακτήρα που κατασκευάζει, σχεδιάζει και εκτοξεύει συστήματα και πυραύλους στο διάστημα σε συνεργασία με τη NASA. Μάλιστα, πριν λίγες εβδομάδες εκτόξευσε ένα εμπορικό διαστημόπλοιο που διαμορφώθηκε αποκλειστικά για να ταξιδέψει ανθρώπους προς το ISS. Το διαστημικό σκάφος που κυκλοφόρησε, είναι ένα επταθέσιο όχημα, που ονομάζεται "Crew Dragon".

• ITSO (Διεθνής Δορυφορικός Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών):

Το ITSO είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός με κύριο χαρακτήρα να επιβλέπει τις υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας του οργανισμού του IntelSat (πρώην ITSO). Ιδρυθέν το 1964, ο εν λόγω οργανισμός ενσωματώνει την αρχή που τέθηκε τέταρτη στο ψήφισμα 1721 (XVI) του UNGA, η οποία διευκρινίζει ότι «όλα τα έθνη πρέπει να έχουν πρόσβαση σε δορυφορικές επικοινωνίες».

Εν κατακλείδι, η στρατιωτικοποίηση του διαστήματος τείνει ως προς το να αποτελεί μία πραγματικότητα για το παρόν αλλά και το μέλλον της ανθρωπότητας και όχι ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας, όπως άλλωστε έχουμε δει σε ανάλογες ταινίες και βιβλία. Καθώς οι πόροι του πλανήτη μας έχουν φτάσει σε μία τελματική κατάσταση, το μέλλον της επιβίωσης του ανθρώπινου γένους θα καθοριστεί από την ανθρώπινη δραστηριότητά και παρέμβαση στο διάστημα. Για αυτό οι αρμόδιες υπηρεσίες και οι οργανισμοί οφείλουν να επιδείξουν την μέγιστη ευλάβεια και προσοχή, όσον αφορά στη διαμόρφωση νέων κανόνων δικαίου εκ του μηδενός, για ένα περιβάλλον το οποίο αποτελεί στην κυριολεξία νέο για εμάς.

 Βιβλιογραφία:

• Committee on the Peaceful Uses of Outer Space. “Information on what the Committee does, to keep space a peaceful place.” 1958 December. <http://www.unoosa.org/oosa/en/ourwork/copuos/index.html>.

• European Space Agency. “Information about how space and the Sustainable Development Goals are connected.” <https://www.esa.int/>, <http://www.esa.int/Our_Activities/Space_News>.

• Face 2 Face Africa. “Information regarding the development space programs in the African continent”. <https://face2faceafrica.com/?s=space>.

• Hans-Joachim Heintze. “Peaceful uses of outer space and international law.” Space4Space, “The term “peaceful” along with some problems that occurring.” <http://www.space4peace.org/ethics/puosil.htm>.

• International Asteroid Warning Network. “An international organization that tracks Near Earth Objects (NEOs).” <http://iawn.net/>.

• National Aeronautics Space Administration. “General information about space debris and space developments in general.” <https://www.nasa.gov/>, <https://www.nasa.gov/mission_p>.

• Petr Lála. “The role of the United Nations in promoting international co-operation in the peaceful uses of outer space.” Elsevier Ltd, November-December 1996. <https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0094576597000465>.

• Statista. “Number of Satellites by operating country.” April 2018, “A general overview about orbiting satellites and satellites themselves”. <https://www.statista.com/statistics/264472/number-of-satellites-in-orbit-by-operating-country/>.

• UN SPIDER. “Information about the UN’s use of space technology to respond to disasters.” <http://www.unoosa.org/oosa/en/ourwork/un-spider/index.html>.

• UNGA-UNOOSA-COPUOS. “All Space Law Treaties, Declarations and Agreements”. A general overview of all space law treaties voted but the Member-States of the COPUOS, along with the official documents. <http://www.unoosa.org/oosa/en/ourwork/spacelaw/treaties.html>.

• UNGA-UNOOSA-COPUOS. “Resolution 1348 (XIII).” December 13th 1958, 792nd plenary session. <http://www.unoosa.org/pdf/gares/ARES_13_1348E.pdf>.

• UNGA-UNOOSA-COPUOS. “Resolution 2222 (XXI).” December 19th 1966, signed in London, Moscow and Washington on January 27th 1967. <http://www.un-documents.net/a21r2222.htm>.

• United Nations Office for Outer Space Affairs. “Information about treaties and how countries work together to use space peacefully.” <http://www.unoosa.org/>.

Cover Image: https://airpowerasia.files.wordpress.com/2020/04/militarisation-of-space-baliyans.com_.jpg?w=1280